ఉద్యోగం,వ్యక్తిగత జీవితం ఈ రెండూ ముఖ్యమే.ఉద్యోగంతో పాటు వ్యక్తిగత,కుటుంబ అవసరాలకు కూడా తగినంత సమయం వెచ్చించాల్సి ఉంటుంది.అందుకోసమే ఉద్యోగులకు సెలవుల విధానాన్ని అమలు చేసేది.

                             జాతీయ సెలవు దినాలు:
జనవరి 26, ఆగస్ట్ 15, అక్టోబర్ 2. ఇవి అందరికీ ఉండే సాధారణ సెలవు దినాలు.

                           వారాంతపు సెలవు:
వారంలో ఏడు రోజులకు గాను ఒకటి లేదా రెండు రోజులు సెలవుగా ఇస్తుంటారు.కంపెనీ పాలసీని బట్టి ఒకటా రెండా అన్నది ఆధారపడి ఉంటుంది.ఎక్కువ శాతం ఒక్కరోజే సెలవుగా ఉంటుంది.

                            పండుగ దినాలు:
వివిధ మతాలకు సంబంధించి ముఖ్యమైన పండుగ రోజుల్లోనూ సెలువులు ఉంటాయి.

ఎర్న్ డ్ లీవ్ లేదా ప్రివిలేజ్ లీవ్ EL: ప్రతీ ఉద్యోగికి ఏడాదిలో ఇన్ని రోజులంటూ ఈఎల్ ఉంటాయి.గడచిన ఏడాదిలో ఎన్ని పనిదినాల పాటు సదరు ఉద్యోగి పనిచేశాడన్న దానిపై ఆధారపడి ఈ సెలవులు ఉంటాయి.ఈఎల్స్ ను వాడుకోనట్టయితే దాని కింద అదనపు వేతనాన్ని పొందవచ్చు.తీసుకుంటే ఆ రోజుల్లోనూ వేతనాన్ని (మూలవేతనం ప్రకారం) యథావిధిగా పొందవచ్చు.అయితే,సెలవులే తీసుకోవాలా? లేక పనిచేసి వేతనాన్ని పొందాలా? అన్నది కంపెనీ అవసరాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది.

                                                క్యాజువల్ లీవ్:
నెలలో ఇన్ని రోజుల పాటు క్యాజువల్ లీవ్ అని ఇస్తుంటారు.గరిష్ఠంగా మూడు రోజుల వరకు ఉంటుంది.కొన్ని సంస్థల్లో నెలకు ఒక్కటే క్యాజువల్ లీవ్ కూడా అప్లయ్ అవుతుంది.ఆంధ్రప్రదేశ్ షాప్స్ అండ్ ఎస్టాబ్లిష్ మెంట్ యాక్ట్, 1988 ప్రకారం ఏడాదిలో 12 రోజుల పాటు ఈ లీవ్ ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది.

                                     సిక్ లీవ్ లేదా మెడికల్ లీవ్: 
కార్యాలయానికి రాలేని అనారోగ్యానికి గురైన పరిస్థితులలో వాడుకునేందుకు వీలుగా ఈ లీవ్.తక్కువలో తక్కువ నెలకు ఒక్క రోజైనా సిక్ లీవ్ ఉంటుంది.ఒక నెలలో వాడుకోకపోతే అవసరం ఏర్పడినప్పుడు ఒకటికి మించి వాడుకోవచ్చు.

ఎన్ని రోజులు సెలవులుగా ఇవ్వాలన్న విషయాన్ని వివిధ రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల చట్టాలు నిర్ధేశిస్తున్నాయి.ఆంధ్రప్రదేశ్ షాప్స్ అండ్ ఎస్టాబ్లిష్ మెంట్ యాక్ట్, 1988 ప్రకారం ఏడాదిలో 12 రోజుల వరకు సిక్ లీవ్ ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది.కనీసం ఏడాదిలో ఏడు రోజులను జాతీయ సెలవు,పర్వ దినాల కింద ఇవ్వాలని చెబుతున్నాయి.వాటిలో గణతంత్ర దినం,స్వాతంత్ర్యదినం,గాంధీ జయంతి తప్పనిసరిగా ఇవ్వాల్సినవి.

                                           కాంపెన్సేటరీ ఆఫ్/ సీఆఫ్:
సెలవు రోజుల్లో కూడా వచ్చి పని చేసినట్టయితే అందుకు గాను వేతనం చెల్లిస్తారు.లేదా మరో రోజు సెలవు కింద ఇస్తారు.

                                            మెటర్నిటీలీవ్:
మహిళా ఉద్యోగులు సంతాన అవసరాల కోసం (గర్భ ధారణ నుంచి డెలివరీ వరకు లేదా మరికొంత కాలం) మేటర్నిటీ లీవ్ ను ఇస్తుంటారు.ఎంత కాలం అన్నది కంపెనీలను బట్టి మారుతూ ఉంటుంది. కొన్ని ప్రైవేటు కంపెనీలలో వేతనం లేకుండా ఈ లీవ్ ను మంజూరు చేస్తుంటారు. గర్భస్రావం అయిన వారికి కూడా ఈ లీవ్ ఇస్తుంటారు.కాకపోతే తక్కువ రోజుల పాటు ఉంటుంది. ఆంధ్రప్రదేశ్ షాప్స్ అండ్ ఎస్టాబ్లిష్ మెంట్ యాక్ట్, 1988 ప్రకారం డెలివరీకి ముందు ఆరు వారాలు డెలివరీ తర్వాత ఆరు వారాలు కనీసం మేటర్నిటీ లీవ్ ఇవ్వాలి.

                                                        పేటర్నిటీ లీవ్:
పైన చెప్పుకున్న తరహాలో ఉద్యోగుల భార్యలు డెలివరీ అయిన సందర్భాల్లో వారి అవసరాలు చూసుకునేందుకు వీలుగా కొన్ని రోజుల పాటు ఉద్యోగులకు ఈ సెలవు ఇస్తుంటారు.

                                                  క్వారంటైన్ లీవ్:
ఇన్ఫెక్షన్ ఆధారిత వ్యాధికి లోనై ఆ వ్యాధి కంపెనీలోని ఉద్యోగులకు కూడా వచ్చే ప్రమాదం ఉన్న పరిస్థితుల్లో సదరు ఉద్యోగిని ఈ సెలవుపై పంపిస్తారు.

                                                హాఫ్ పే లీవ్:
ప్రభుత్వ ఉద్యోగులకు మాత్రమే ఈ లీవ్ అందుబాటులో ఉంది.ఏడాది కాలం సర్వీసు పూర్తి చేసుకున్న తర్వాత ఈ లీవ్ మంజూరు అవుతుంది.ఈ లీవ్ పై విధులకు రాకపోయినా ప్రతి రోజూ వేతనంలో సగం మేర చెల్లిస్తారు.

                                              స్టడీ లీవ్:

ఉద్యోగి ఉన్నత చదువులు, వృత్తి పరమైన నాలెడ్జ్ పెంచుకునేందుకు వీలుగా ఈ సెలవు ఇస్తుంటారు. ఈ సెలవు కాలంలో వేతనం ఉండదు. అంటే ఉద్యోగం విడిచి పెట్టకుండా కొంత కాలం పాటు సెలవు తీసుకుని చదువుకోవచ్చు. ఇవే కాకుండా వివిధ రంగాలు, కంపెనీలను బట్టి చైల్డ్ కేర్ లీవ్, హాస్పిటల్ లీవ్, స్పెషల్ డిజేబిలిటీ లీవ్, చైల్డ్ అడాప్షన్ లీవ్, కమ్యూటెడ్ లీవ్, లీవ్ వితవుట్ పే /లాస్ ఆఫ్ పే (వేతనం లేకుండా తీసుకునే సెలవు) ఇలా భిన్న రకాల సెలవులు కూడా ఉన్నాయి.

           HALF PAY LEAVES

 ఈ సెలవుల ప్రస్తావన AP Leave Rules నందు 13,18,23 నందు పొందుపరచారు.

 సర్వీసు రెగ్యులరైజ్ అయిన తరువాత నియామక తేది నుండి ప్రతి సం॥ కి 20 రోజుల అర్ధవేతన సెలవు జమచేయబడుతుంది.
సం॥ నకు కొన్ని రోజులు తక్కువైనను ఈ సెలవు రాదు.
*(G.O.Ms.No.165 Dt:17-08-1967)*

 ఈ సెలవు జమచేయుటకు డ్యూటీ కాలముతో పాటు అన్ని రకాల సెలవుల పై వెళ్ళిన కాలాలను కూడా పూర్తి సం॥ సర్వీసు క్రింద పరిగణిస్తారు

.

 అర్జిత (Earned Leave) మాదిరి జనవరి నెల మొదట,జూలై నెల మొదట తేదిన అర్ధవేతన సెలవు జమచేయరు.సం॥ సర్వీసు పూర్తి చేసిన తర్వాతనే సగం జీతపు సెలవు ఖాతాకు జమచేస్తారు.

 అర్ధవేతన సెలవు రెండు రకాలుగా మంజూరు చేస్తారు.
1 వైద్య ధృవపత్రం ఆధారంగా(Medical Certificate)
2 స్వంత వ్యవహారాలపై (Private Affairs)

 సంపాదిత సెలవు నిల్వయున్నను అర్ధవేతన సెలవు వాడుకోవచ్చును.

ఇంక్రిమెంట్లు,సర్వీసుకు ఎటువంటి ఆటంకం కలగదు.

వైద్య కారణముల పై అర్ధవేతన సెలవు పెట్టి పూర్తి జీతం పొందుటను *కమ్యూటెడ్ సెలవు* అందురు.సెలవు పెట్టిన రోజులకు రెట్టింపు రోజులు అర్ధజీతపు సెలవు ఖాతా నుండి తగ్గిస్తారు.
*{APLR 15(B) & 18(B}*

 కమ్యూటెడ్ సెలవును 180 రోజుల నుండి 240 రోజులకు పెంచనైనది.
*(G.O.Ms.No.186 Dt:23-07-1975)*

 సర్వీసు మొత్తంలో 480 రోజుల అర్ధజీతపు సెలవుల స్థానంలో 240 రోజుల పూర్తి జీతం పొందవచ్చు *{Rule 15(B}*

 ఇలా వాడుకోగా మిగిలిన సెలవులను అర్ధజీతంతో మాత్రమే వాడుకోవాలి.

 వైద్యకారణాల పై సెలవు పొందాలంటే Form-A,B లను సమర్పించాలి.

 వ్యక్తిగత అవసరాలకు అర్ధవేతన సెలవును వినియోగించుకున్నచో 
వేతనం,డి.ఏ సగము మరియు అలవెన్సులు పూర్తిగా చెల్లిస్తారు.
*(Memo No.3220/77/A1/PC-01/05 Dt:19-02-2005)*
*(Memo No.14568/63/PC-1/A2/2010 Dt:31-01-2011)*

 అర్దవేతన సెలవు 180 రోజులు దాటినచో HRA,CCA లు చెల్లించబడ వు.

 క్యాన్సర్,మానసిక జబ్బులు,కుష్టు,క్షయ, గుండె జబ్బు, మూత్రపిండాల వైఫల్యం వంటి ధీర్ఘకాల వ్యాధులకు చికిత్స పొందుతున్న వారు సంబంధిత వైద్య నిపుణుడి ధృవపత్రం ఆధారంగా 6 నెలల గరిష్ట పరిమితితో తన ఖాతాలో నిల్వయున్న అర్ధవేతన సెలవులను వినియోగించుకుని పూర్తివేతనం పొందవచ్చును.
*(G.O.Ms.No.386 Dt:06-09-1996)*
*(G.O.Ms.No.449 Dt:19-10-1976)*

 వ్యాధిగ్రస్తులకు 8 నెలల వరకు HRA,CCA లు పూర్తిగా చెల్లిస్తారు.
*(G.O.Ms.No.29 Dt:09-03-2011)*

 ఎట్టి పరిస్థితులలోనూ *కమ్యూటెడ్ సెలవును* HPL గా మార్చుకొనుటకు వీలులేదు.
*(G.O.Ms.No.143 Dt:01-06-1968)*

 ఇట్టి సెలవు వినియోగించుకున్న తర్వాత ఉద్యోగి తిరిగి డ్యూటీలో చేరాలి.కాని ఏ కారణం చేతనైనా రాజీనామా చేయుటకు గాని,లేక పదవీ విరమణ చేయుటకు గాని సిద్దపడినట్లయితే అట్టి సందర్భాలలో అంతకుముందే మంజూరైన కమ్యూటెడ్ సెలవును సగం జీతం సెలవుగా మార్చి అధికంగా పొందిన సెలవు జీతం అట్టి ఉద్యోగి నుండి తిరిగి రాబట్టాలి.

 సెలవు పెట్టి తిరిగి డ్యూటీలో చేరకముందే ఉద్యోగి మరణించినా కమ్యూటెడ్ సెలవు మరియు సగం జీతం సెలవు జీతాలలో తేడాను అట్టి ఉద్యోగి నుండి తిరిగి వసూలు చేయనవసరం లేదు.
*(G.O.Ms.No.33 F&P Dt:29-01-1976)